Archeologisch boek 'Van wildernis tot Smallingerland'

"... Woensdag 21 mei stond Smallingerland in het teken van de archeologie, cultuurhistorie en natuur. Die dag werd het archeologische boek 'Van wildernis tot Smallingerland' gepresenteerd...."

"... De tweede actie van deze morgen was de symbolische overdracht van drie gerestaureerde pingoruïnes aan de directeur van It Fryske Gea, drs. Ultsje Hosper. [...] De te tekenen oorkonde werd voorgelezen door iemand die het ontstaan van pingo's in levende lijve heeft meegemaakt, een oermens uit de ijstijd...."

Het boek is deel 8 van de serie Archeologie in Fryslân.

Bron: Gemeente Smallingerland
Datum: 29 mei 2008
Link: 'Archeologie en natuur'
Bron foto: Gemeente Smallingerland
Wikipedia: Smallingerland, pingo, Friesland, It Fryske Gea
OpenStreetMap: Drachten, Azeven-Noord
Gerelateerd:
- 'Een tussen bedrijven verstild stukje verleden';
- 'Overdracht pingorunes';
- Noord Nederlandsche Boekhandel - Archeologie;
- Archeologie in Friesland;
- It Fryske Gea.

IJzertijd grafveld en cultusplaats in Lomm

"... Het grafveld bestaat uit een 50-tal graven en is daarmee een van de grootste grafvelden uit de late ijzertijd in Nederland. De graven zijn veelal zonder urnen. Ze bestaan uit kleine clusters van crematieresten en houtskool die vermoedelijk in een doek of lap zijn begraven. Ook bijbehorende structuren, zoals kringgreppels en grafheuvels, ontbreken nagenoeg. Vanwege deze kenmerken worden grafvelden uit de late ijzertijd tijdens archeologisch veldwerk niet snel opgemerkt...."

"... De cultusplaats is ouder dan het grafveld en bestaat uit vier greppels die samen een grote rechthoek van circa 33 x 37 meter vormen. Daarbinnen ligt een tweede, kleinere rechthoek van circa 7 x 8 meter. De archeologen denken dat de greppels een terrein afbakenden waarbinnen in de midden ijzertijd rituele handelingen zijn uitgevoerd...."

"... Prehistorische cultusplaatsen zijn in Nederland zeer schaars en nog maar nauwelijks archeologisch onderzocht. De oevers van de Maas lijken in dit verband van grote betekenis. Zo is ten noorden van Maastricht bij Itteren in het kader van het project Grensmaas een mogelijk tweede cultusplaats uit de ijzertijd ontdekt. Deze plek zal later dit jaar worden onderzocht...."

Bron: RACM
Datum 28 mei 2008
Link: 'Archeologen onderzoeken prehistorisch grafveld en cultusplaats in Lomm'
Bron afbeelding: Zandmaas2.nl, © Provincie Limburg
Wikipedia: ijzertijd, Lomm, Zandmaas, Itteren, Grensmaas
OpenStreetMap: Lomm

Gerelateerd:
- 'Lopend veldonderzoek'
- 'Archeologen onderzoeken een prehistorisch landschap in Lomm';
- 'Eerste resultaten archeologisch onderzoek Grensmaas';
- 'Start archeologisch graafwerk in de Grensmaas';
- 'Romeinse graven en mysterieuze stenen in Lomm';
- 'Archeologisch onderzoek bij RWS Maaswerken';
- 'Maas had religieuze functie voor Kelten';
- 'Maas had religieuze functie voor Kelten';
- Consortium Grensmaas, 'nieuwsbrief mei 2008';
- 'Bezoek archeologische site Hartelstein Itteren';
- Hartelstein, Itteren;
- Consortium Grensmaas, 'nieuwsbrief maart 2008'.

Zilveren Anjer voor Gerrit Hasendonckx

Gerrit Hasendonckx (Lier, België, 1952) is de oprichter van de Werkgroep Archeologie (de archeologieclub) van de scholengemeenschap Philips van Horne in Weert. Gerrit is leraar geschiedenis. "... Via de werkgroep heeft hij dertig jaar lang jongeren kennis over en liefde voor de archeologie bijgebracht...." Een Zilveren Anjer is voor personen die zich vrijwillig inzetten voor de cultuur in ons land. Donderdag 19 juni krijgt Gerrit zo'n Zilveren Anjer uit handen van koningin Beatrix zelf. Gerrit woont in het Belgische Kinrooi.

30 jaar lang is er door Gerrit, met hulp van anderen natuurlijk, vanuit de scholengemeenschap een opgravingskamp georganiseerd in vakanties. Het laatste was in 2005 naar het Belgische stadje Veurne in West-Vlaanderen. In 2006 is Gerrit Hasendonckx officieel gestopt met de archeologieclub.

2005 blijkt echter niet helemaal het laatste opgravingskamp omdat de Archeologische Vereniging Philips van Horne (AVPvH), die is opgericht door oud-leden, dit jaar (2008) een nieuw kamp organiseert. Of Gerrit van de partij zal zijn? De AVPvH kan worden gezien als opvolger van de archeologieclub. De vereniging is niet verbonden aan de scholengemeenschap.

Uit berichten op de website van de Archeologische Vereniging Philips van Horne kun je opmaken dat Gerrit zich zeker nog betrokken voelt maar om verschillende redenen zelf niet meer de organisatie op zich wil en kan nemen.

Gerrit van harte proficiat! En ik wens de mensen uit Weert en verre omgeving die zich verbonden voelen met de archeologieclub nog vele genoeglijke samenkomsten en opgravingskampen toe!

- 'Limburgers krijgen Zilveren Anjers';
- 'In skeletten uitpeuteren ben ik wel goed';
- archeo.wordpress.com (avphilipsvanhorne.nl).

Bron foto: AVPvH

Presentatie en tentoonstelling Raalte

"... Maandag 26 mei 2008 geeft archeoloog Henk van der Velde een presentatie over de opgravingen en de geschiedenis van de gemeente Raalte...."

"... De resultaten van de verschillende opgravingen uit deze periode zijn nu gebundeld in het boek Germanen, Franken en Saksen in Salland...."

"... Na afloop van de presentatie is er gelegenheid de tentoonstelling te bezoeken. ..."

Bezoekadres: Zwolsestraat 16, Raalte (8101 AC), gemeentehuis Raalte

Duur: ma 26 mei 2008 tot za 5 juli 2008

Bron: Gemeente Raalte
Datum: mei 2008
Link: 'Lezing en tentoonstelling over opgravingen in Heeten'
Wikipedia: Raalte, Heeten
OpenStreetMap: Zwolsestraat, Raalte
Gerelateerd:
- 'Oudste geschiedenis van Raalte ontrafeld';
- 'Boek maakt duidelijk dat Salland een archeologische goudmijn is';
- 'Op zoek naar voorouders van Karel de Grote';
- 'Overijsselaren toch geen barbaren';
- 'Boek over Raalte in de prehistorie en middeleeuwen'.

Tentoonstelling Verlopen Tijd start

"... Wethouder Marnix Norder opent ... de tentoonstelling 'Verlopen Tijd' in het Haagse stadhuis. De expositie wordt georganiseerd ter ere van het 25-jarig bestaan van de afdeling Archeologie in Den Haag...."

Bezoekadres: Spui 70, Den Haag (2511 BT), Atrium Stadhuis

Duur: di 27 mei 2008 t/m vr 20 juni 2008

Bron: Radio TV West
Datum: 26 mei 2008
Link: 'Expositie 'Verlopen Tijd' in Haags stadhuis'
Bron afbeelding: Gemeente Den Haag
Wikipedia: Den Haag # Gescheidenis
OpenStreetMap: Spui, Den Haag
Gerelateerd:
- 'Tentoonstelling Verlopen Tijd';
- Tentoonstelling archeologie geopend.

Agenda 2008 - 1

Komende week

Maandag 26 mei
> Lezing en tentoonstelling over opgravingen in Salland, m.n. Raalte
> Start tentoonstelling 'Verlopen Tijd' in het Haagse stadhuis
Woensdag 28 mei
> Start ‘Kunst- en natuurwandeling Kunstige Archeologie’, Schoonoord
Vrijdag 30 mei
> Dag van het Romeins aardewerk, Nijmegen
Zaterdag 31 mei
> Congres 'Veen als waardevol historisch archief', Lommel (B)
> Noord/Zuidlijn, station Rokin en de archeologie van een stadsrivier, Amsterdam
Zondag 1 juni
> Start tentoonstelling over Goden en Doden, Maastricht

Volgende week

Zaterdag 7 juni
> Zeeuwse Amateur-Archeologen Dag (ZAAD), Goes
> 1e dag van het Weekend van de Archeologie, Lisse
> Determinatiebijeenkomst van DDA, Wijk bij Duurstede
Zondag 8 juni
> 2e dag van het Weekend van de Archeologie, Lisse

Wil je meer informatie over de agenda? Stuur me dan een e-mail-bericht op het adres:
archeo.agenda apestaartje gmail.com Vermeld s.v.p. 'nieuwe abonnee archeo-agenda' in het e-mail-bericht als je op de hoogte gehouden wilt worden van de nieuwste agenda. Vergeet niet het woord apestaartje te vervangen door @ en haal de spaties weg. De punt tussen archeo en agenda moet blijven staan !

'Spectaculaire' opgravingen bronstijd

"... Volgens Theo de Jong, die het onderzoek leidde, is het resultaat ronduit 'spectaculair'. Op 1 juli wordt de opgraving afgerond...."

"... "We hebben negentien boerderijen, een compleet gehucht of dorp, aangetroffen uit de bronstijd. Dat is de periode tussen 1500 en 900 voor Christus. In totaal hebben we ook nog eens 66 bijgebouwen, stallen, schuren en doodshuisjes gevonden. Tevens stuitten we op een boerderij uit de vroege ijzertijd, twee tot drie grafheuvels en zeven crematiebegravingen rondom de huizen."

Volgens De Jong is het de op één na grootste nederzetting uit de bronstijd die ooit in ons land werd gevonden, en bovendien de allereerste in Zuid-Nederland en Vlaanderen...."

"... Twee maanden geleden was De Jong al razend enthousiast over de opgravingen, maar de meest recente vondsten hebben hem nog gelukkiger gemaakt...."

Bron: Brabants Dagblad
Datum: 24 mei 2008
Link: ''Spectaculaire' opgravingen'
Wikipedia: grafheuvel, bronstijd, ijzertijd
OpenStreetMap: later
Gerelateerd:
- 'Grote bronstijd-nederzetting opgraven in Son'

Grote bronstijd-nederzetting opgraven in Son

"... Archeologen hebben de afgelopen maanden een omvangrijke nederzetting uit de bronstijd blootgelegd op Ekkersrijt in Son...."

"... Archeoloog Theo de Jong, die het onderzoek leidt: "Elke keer zijn we verrast door de sporen van boerderijen die we vinden. In totaal hebben we er nu negentien uit de bronstijd opgegraven, plus twee uit de vroege ijzertijd. Ook is er een groot aantal bijgebouwen blootgelegd; 66 in totaal. Ook een grafheuvel is gevonden, plus nog wat andere crematiegraven."..."

Bron: Eindhovens Dagblad
Datum: 23 mei 2008
Link: 'Grote nederzetting gevonden in Son'
Wikipedia: bronstijd
OpenStreetMap: later
Gerelateerd:
- Randweg Eindhoven, nieuwsbrief 5, mei 2008 (pdf).

Zaterdag 24 mei: Dag van de Neanderthaler

"... de ‘Dag van de Neanderthaler’ op zaterdag 24 mei aanstaande. Het programma bedient alle leeftijden, leken en kenners. Iedereen die bijvoorbeeld denkt een vuistbijl te hebben, kan deze door een deskundige laten bekijken. Wie een vuistbijl heeft, wordt verzocht de vondst tevoren aan te melden via info@limburgsmuseum.nl. De mooiste exemplaren worden in een kleine expositie in het Limburgs Museum getoond. De determinaties starten om 11.00 uur...."

"... Om 11.30 uur start in het Museumtheater de film ‘Quest for fire’..."

"... Wie het fijn vindt om rondgeleid worden door de expositie ‘Neanderthalers in Europa’ en allerlei achtergrondinformatie te horen over deze fascinerende prehistorische cultuur, kan mee gaan met een gids. De rondleidingen starten om 14.00 en 15.00 uur..."

's Middags zijn er vanaf 14.00 uur diverse lezingen voor de nader geïnteresseerden.
Zie voor meer informatie 'Archeologie in Limburg 108'

Bron: Limburgs Museum
Datum: 13 mei 2008
Link: '24 mei aanstaande: Dag van de Neanderthaler'
Wikipedia: Neanderthaler, Limburgs Museum
OpenStreetMap: Limburgs Museum
Gerelateerd:
- Neanderthalers in Europa;
- Limburgs Museum.

Tentoonstelling over goden en doden in Maastricht

"... Centre Céramique in Maastricht opent op 1 juni een tentoonstelling over de religieuze beleving en de omgang met de doden in Romeins en Middeleeuws Maastricht...."

Bron: de Gelderlander
Datum: 22 mei 2008
Link: 'Tentoonstelling over goden en doden in Maastricht'
Wikipedia: Centre Céramique
OpenStreetMap: Centre Ceramique
Gerelateerd:
- Centre Ceramique.

Oude Stadsbegraafplaats in Leeuwarden

"... Hij draagt zijn collectie met betrekking tot de Oude Stadsbegraafplaats over aan het Historisch Centrum Leeuwarden.

Leon Bok is dé deskundige op het gebied van de Oude Stadsbegraafplaats. Hij studeerde op dit onderwerp af als kunsthistoricus en was jarenlang de drijvende kracht achter de Stichting Oude Stadsbegraafplaats. Daarnaast was hij geruime tijd werkzaam bij de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten als funerair specialist...."

Bron: Gemeente Leeuwarden
Datum: 22 mei 2008
Link: 'Nieuw materiaal Oude Stadsbegraafplaats in HCL'
Wikipedia: Lucas Pieters Roodbaard, Funeraire teksten
OpenStreetMap: Oldehoofster-kerkhof, Leeuwarden
Gerelateerd:
- Oude Stadsbegraafplaats Leeuwarden;
- Historisch Centrum Leeuwarden;
- Leon Bok.

Archeologisch onderzoek Eversberg (Nijverdal)

"... Uit dit proefsleuven-onderzoek, dat begin 2008 plaatsvond, bleek dat dit gebied archeologische vondsten uit de Steentijd bevat die zeer bijzonder zijn. Ze zijn goed geconserveerd omdat ze later zijn afgedekt met een laag stuifzand. De opgraving wordt door het RACM noodzakelijk geacht omdat dergelijke gave vindplaatsen zeldzaam zijn. In september beginnen de opgravingen...."

Bron: De Weekkrant
Datum: 21 mei 2008
Link: 'Archeologisch onderzoek Eversberg'
Wikipedia: Nijverdal
OpenStreetMap: Eversberg

Tweede donjon in Nijmegen ontdekt

"... De donjon, de reuzentoren op het Valkhof die gebouwd is in de twaalfde eeuw en in 1796 tegelijk met de burcht is afgebroken, had zeer waarschijnlijk een veel oudere voorganger. In hetzelfde park gelegen, maar net iets zuidelijker...."

"... De 'tweede donjon' is door archeologen ontdekt via radar- en zogeheten groundtracer-onderzoek op het Valkhof. Dit is een nieuwe techniek waarmee exacte beelden van ondergrondse objecten in kaart gebracht kunnen worden zonder grondboringen. Het maximale dieptebereik van de metingen (via onder meer elektromagnetische pulsen) bedraagt vijf tot zes meter onder het maaiveld...."

"... Het groundtracer-onderzoek van de Nijmeegse archeologen richtte zich op het gehele Valkhofpark. Op diverse plekken zijn de muurresten van de oude burcht teruggevonden, evenals restanten van twee waterputten. Uiteraard is ook de plek bekeken waar de donjon gestaan heeft. Het was lastig om alle gegevens te interpreteren. De burcht en de donjon zijn in 1796 grondig afgebroken. Het tufsteen bracht destijds veel geld op. Op de plek van de donjon ligt veel puin. Dat ligt tot een diepte van twee tot drie meter. Pas op 3 tot 4,5 meter beneden het maaiveld zijn funderingsresten aangetroffen...."

Bron: de Gelderlander
Datum: za 10 mei 2008
Link: 'Tweede donjon op Valkhof ontdekt'
Wikipedia: donjon, geschiedenis van Nijmegen # Middeleeuwen
OpenStreetMap: Valkhof

De identiteit van Bataven en Romeinen

"... Te veel nadruk op de eigen identiteit, ongeacht de globaliserende wereld, is onverstandig, leert ons een vergelijking met de Bataven en het Romeinse succesrijk volgens Olivier Hekster...."

"... In 69-70 na Christus waren er opnieuw grote problemen aan de noordgrens van het Romeinse Rijk. De Bataven, trouwe inwoners van het rijk, onder leiding van Julius Civilis, trokken ten strijde tegen Rome. Na enkele successen van de opstandelingen, kregen Romeinse legers de overhand. Civilis stak zijn hoofdstad Oppidum Batavorum (Nijmegen) in brand, en vluchtte naar het Bataafse eiland (de Betuwe)...."

"... Natuurlijk bleef de opstand van 69-70 niet zonder gevolgen. Bataafse soldaten werden voortaan buiten het eigen woongebied gelegerd en in Nijmegen werd een Romeins legioen gestationeerd. Waar de opstand echter niet toe leidde, was een aanpassing van de manier waarop de Romeinen de integratie in hun rijk tot stand lieten komen; het Romeinse burgerrecht was en bleef uiteindelijk voor iedereen,..."

Bron: NRC
Datum: 15 mei 2008
Link: 'In Romeinse tijd maalde men niet om identiteit'
Wikipedia: Bataven, Romeinen in Nederland, Romeinen (volk), Romeinse Rijk

Over de Romeinse tempels in Elst

"... in de Romeinse tijd, toen in Elst die monumentale tempel – de grootste misschien wel in het noordelijke deel van Europa – was neergezet, zo’n honderd na Christus. Spannend voor het college van Elst was de vraag hoe groot precies dat tempelcomplex geweest was – spannend in verband met toekomstige bouwplannen,..."

"... onder die Grote Kerk in Elst, dat weet men al sinds 1947, ligt een ware archeologische schat: de resten van twee Romeinse tempels en een vroegchristelijke kerk, een stapelplaats van ruim tweeduizend jaar religieuze verering...."

"... de vraag naar de omvang van het complex kon niet afdoende beantwoord worden...."

Bron: Trouw
Datum: 22 mei 2008
Link: 'Elst en Arles'
Wikipedia: Romeinse tempels

Visualisaties, reconstructies en markeringen van Romeins Nijmegen

"... Voortaan wil de gemeente goede uitleg geven bij visualisaties. Ook komen op meer plaatsen reconstructies en markeringen van gebouwsporen in de bestrating. Enkele weken geleden is al besloten om in het Hertogplein een reconstructie te maken van de Hertsteegpoort. In het wijkje op de voormalige parkeerplaats Josephhof komen verwijzingen naar de vondst van de funderingen van het oudste stenen huis van Nederland. Voortaan wil de gemeente goede uitleg geven bij visualisaties Ook komen op meer plaatsen reconstructies en markeringen van gebouwsporen in de bestrating. Enkele weken is al besloten om in het Hertogplein een reconstructie te maken van de Hertsteegpoort. In het wijkje op de voormalige parkeerplaats Josephhof komen verwijzingen naar de vondst van de funderingen van het oudste stenen huis van Nederland.

Voor de visualisaties van het Romeins verleden in Oost trekt het stadsbestuur zes ton uit. Daarbij zit een subsidie van drie ton van de provincie. In het project zit onder meer een reconstructie van een oude Romeinse waterput en het zichtbaar maken van de poort en een deel van de ommuring van het Tiende Romeins Legioen rond de Ubbergseveldweg en de Praetoriumstraat. In de Eikstraat wil de gemeente een keizerszuil plaatsen. Op de gemeentewebsite komt informatie (wandelroute, audiotour) die te downloaden is..."

Bron: de Gelderlander
Datum: 15 mei 2008
Link: 'Romeins verleden op straat'
Wikipedia: Ulpia Noviomagus Batavorum, Oudste stad van Nederland # Nijmegen, Amfitheater van Nijmegen