Overzicht Archeologisch nieuws (week 42)

- Historische vondst: graf echte 'Gladiator' ontdekt (Elsevier, 17 okt);
- Archeologen stuiten op resten scheepswerf (Brabants Centrum, 16 okt);
- Resten Romeinse brug ontdekt in Brabant (Historiek, 16 okt);
- Archeologische samenwerking Westland-Delft (Het Hele Westland, 14 okt);
- Tielse put archeologie nog open (de Gelderlander, 14 okt);
- Opening Archeologisch Steunpunt Sneek (Nieuwsbank);
- Cursus: Inleiding tot de Industriële archeologie (Bouw & Wonen, 13 okt)

NOaA-lezing 9 oktober 2008

De NOaA-lezingen gaan weer van start. Op donderdagochtend 9 oktober wordt gestart met het thema Archeologie op diepte. Aanmelden voor de lezing wordt aanbevolen, maar is niet noodzakelijk.

Archeologie op diepte

"De afgelopen jaren zijn er diverse onderzoeken uitgevoerd op diep gelegen locaties, bijvoorbeeld bij de aanleg van tunnels. Het thema van deze NOaA-lezingen is de combinatie van de technische aspecten van de bouw met de archeologische vraagstukken. De zaak wordt van twee kanten belicht: vanuit de kant van de bouwer en vanuit het oogpunt van de archeoloog. Sprekers zijn Dick Wilschut, senior adviseur geotechniek bij het ingenieursbureau van Gemeentewerken Rotterdam en Peter Kranendonk, projectleider archeologie bij de Amsterdamse Noord-Zuidlijn...."

De data en (voorlopige) onderwerpen van de volgende lezingen staan op de website van de Nationale Onderzoeksagenda Archeologie: www.noaa.nl > Lezingen.

Bron: NOaA-lezing in Amersfoort

Overzicht Archeologisch nieuws (week 39)

- Wapen Amsterdam is zo'n zeventig jaar ouder (Parool, 25/9/2008);
- Kerk Elst al twintig eeuwen cultusplaats (de Gelderlander, 26/9/2008);
- Speuren naar resten van kasteel (de Gelderlander, 23/9/2008);
- Sporen van ver verleden in Markdal (BN/DeStem, 23/9/2008);
- Vele vondsten bij Daalkampen, Borger (TRV Drenthe, 22/09/2008)

Week 38
- Stonehenge veel jonger dan aangenomen (NOS, 21/09/2008);
- Resten uit ijzertijd, Rijksweg Molenhoek (de Gelderlander, 21/9/2008);
- TRAP-kunst genomineerd voor Dutch Design Awards (AD 20/9/2008);
- Bronzen kanon uit 1631 onderzocht bij RACM (Nieuwsbank / RACM, 19/09/2008)

Internationaal prehistorisch weekend in Archeon

"... Tijdens het prehistorisch weekend op 13 en 14 september in Archeon kunnen bezoekers bekijken hoe hunebedden werden gebouwd, zien wat de mode was in de steentijd en zelf deelnemen aan vele prehistorische activiteiten....

Bron: Evenementnieuws.nl
Datum: 9 september 2008
Link: Internationaal prehistorisch weekend in Archeon
Gerelateerd:
-> Archeon
-> Archeon: actueel

Nieuws de afgelopen week

- Bischoppelijk paleis opgegraven bij Dom (RTV Utrecht)
- Duizenden jaren oude nederzetting bij Eelde (RTV Noord)
- Neanderthalers op jacht in Etten-Leur (BN/DeStem)
- Oudste Nederlandse watermolen ooit gevonden (BNR)
- Archeologie in de Rotterdamse bieb (AD)
-
- Archeologen vinden bisschoppelijk paleis (AD)
-

Paleontoloog Mol graaft mammoetschedel op

"In de Franse Auvergne is een vrijwel intacte schedel van een steppemammoet gevonden, die 400.000 jaar oud is.

Het is een zeldzame vondst, want tot nu toe zijn er veel losse tanden en kiezen gevonden, maar geen complete schedels. De Rotterdamse paleontoloog Dick Mol was erbij...."

Bron: Wereldomroep
Datum: 2 september 2008
Link: 'Paleontoloog Mol graaft mammoetschedel op'

Prijs voor musea met bodemschatten

Museumprijs 2008

"... De genomineerden zijn Museum Het Valkhof in Nijmegen, het Museon in Den Haag en het Hunebedcentrum in Borger. Ieder jaar gaat de prijs naar een museum binnen een bepaalde categorie, dit jaar zijn dat musea met een permanente presentatie van Nederlandse archeologie of bodemschatten...."

Bron: DAG.nl
Datum: 25 augustus 2008
Link: 'Genomineerden Museumprijs bekend'

Verder kijken:
-> Museumprijs 2008
-> Valkhof, Nijmegen
-> Museon, Den Haag
-> Hunebedcentrum, Borger

'Ontdek het verleden' in Venlo

Vanmiddag ben ik in Venlo gaan kijken bij een opgraving in het kader van de 'Verhalen van Limburg, Ontdek het verleden'. Daar ontmoette ik een alleraardigste jongedame van de provincie, Marian Janssen, waarvan ik een folder kreeg uitgereikt. Iedereen stond braaf te wachten totdat de hele groep zich in beweging zette. Bianca Hendrikx van ADC ArcheoProjecten uit Amersfoort was al begonnen met haar uitleg toen ik bij de derde opgravingsput aankwam. Een team van de regionale zender L1 onder aanvoering van Ger Houben staat klaar om opnamen te maken. En in de opgravingsput spotte ik Kris Förster van 'KF inHeritage' die contactpersoon voor de opgravingen in deze reeks is.

We staan aan de rand van het voormalige fort. Aan de rand van de 'put' zijn de(?) fundamenten nog te zien. In het midden van de put ligt een rechthoekig gat dat is gevuld met stenen en puin. Daarin zijn onder meer een vuurstenen schrabber of krabber, een hoef- of schoenbeslag en aardewerkscherven vanaf de 14e eeuw gevonden.

Bij de tweede put die we bezoeken vallen de rode pijpen op. Die mogelijk voor (afval)water hebben gediend. Volgens Bianca uit de 18e eeuw. Een uitgebroken muur en een stukje fundament in een hoek.

In de derde put vallen vooral de haardplekken op. Roodverbrande leem. En verder een muur(?) met een opening erin.

Aanleiding voor de opgraving zijn de toekomstige plannen van de gemeente. Overigens moeten die nog worden gemaakt. Een nieuw stadion voor VVV hoor ik fluisteren.

Ook zie ik de stadsarcheoloog van Venlo Maarten Dolmans en zijn kinderen. Die springen vrolijk in en uit de opgravingsput. Papa roept hen terug. De wethouder lijkt niet meer op tijd te komen vang ik op. Het is al ruim 17.15 uur.

Wat ik miste, als iemand die de plek niet kent, is enkele afbeeldingen van het fort en de resultaten van de boringen en het grondradaronderzoek wat al eerder heeft plaatgevonden op tekening. Aan het publiek merk je dat ze behoefte hebben aan tastbare dingen. Als wordt verteld over een muur aan de hand van grondsporen dan hoor ik de opmerking: 'Ik zie geen muur. Waar is dan die muur?'.

Bianca laat zich ontvallen dat gelet op de vele grondsporen de gemeente het advies zal krijgen om het terrein op te graven mochten ze het willen ontwikkelen, cq bebouwen.

Op de andere foto's bij Flickr een impressie van het terrein, enkele grondsporen, de verzamelde pers en organisatie.

Zelf zoeken: actuele informatie archeologie

Misschien wilt u zichzelf af en toe informeren over actuele ontwikkelingen in de archeologie? Zo ja, dan volgen hier enkele tips, inclusief bijbehorende links.

Aanleiding. Ik ontdek net dat via de gezamenlijke catalogus van de bibliotheken in Limburg vrij makkelijk is te achterhalen welke krantenartikelen over archeologie, de archeoloog of een archeologe zijn verschenen. Helaas staan de artikelen niet integraal online. Maar door de kop te selecteren en in Google te mikken kunt wellicht online het artikel vinden. En anders gaat u lekker weer eens naar uw bibliotheek. Voor Limburg vindt u die gezamenlijke catalogus op: bibliotheeklimburg.nl. Helaas is website opgebouwd uit frames. Met deze link naar een voorbeeld van de resultaten mist u dan ook de navigatie.

Waar / hoe vind ik mijn nieuws? Eerst kijk ik op 'Google Nieuws'. Dat heb ik in mijn iGoogle als tab met de titel 'archeologie' toegevoegd. Enkele rechtstreekse links naar relevant nieuws: archeologie, archeologisch, archeoloog, archeologe, steentijd, bronstijd, ijzertijd, Kelten, Romeinen, Romeins, stadsarcheologie, middeleeuwen.

Het is dus een kwestie van creatief zijn met trefwoorden, denk verder aan: het paleolithicum, mesolithicum, neolithicum, Keltisch, Romeinse, Merovingisch, Karolingisch, Middelseeuws, etc. In te vullen na q=. Die q staat voor query. Een query is een vraagstelling / zoekvraag / zoekopdracht die op een gegevensbank (database) wordt uitgevoerd. Zo ziet de query voor Google Nieuws er uit: http://news.google.nl/news?ned=nl_nl&scoring=d&q=archeologie

Verder zijn er natuurlijk sites die net zoals ik nieuws verzamelen. Al dan niet geautomatiseerd. Denk aan ArcheoNieuws, Erfgoed Nederland > Archeologie > Nieuws en bijvoorbeeld de startpagina archeologie. Voorheen verzamelde ook Archeonet, waar ik ook nog aan heb meegewerkt, regelmatig nieuws. Het archief van Archeonet is nog steeds de moeite waard.

Tip. De RSS feeds ('webfeed') van de Google Nieuws zoekopdrachten kun je opslaan in jouw 'feedreader'. Daarmee heb je een sneller overzicht van alle archeologisch nieuws. Zelf gebruik ik het open source programma RSSOwl om webfeeds te bekijken.

Heb jij nog aanvullende tips? Reageer dan s.v.p. op dit artikel. Verras me.

RACM maakt wrakkenkaart

"... De Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) gaat een wrakkenkaart maken van het Wad. Op de kaart komt precies te staan waar scheepswrakken liggen en wat de eventuele bijzonderheden zijn...."

"... gegevens die de dienst gaat maken met sonarapparatuur en geluidsgolven. Pas in een later stadium zal er ook worden gedoken om meer informatie over de vergane schepen te weten te komen.

In eerste instantie wordt er alleen een kaart gemaakt van het gebied onder Texel en het stuk tussen Vlieland en Terschelling omdat dit vroeger de twee belangrijkste handelsroutes waren...."

"... momenteel slechts één wrak, De Rob, bestempeld als beschermd monument..."

Bron: Trouw
Datum: 21 augustus 2008
Link: Wrakkenkaart Waddenzee in de maak

Woon opgravingen in Limburg bij

Let op! Gecorrigeerd het is dinsdag i.p.v. woensdag.

Komende dinsdag kunt u gaan kijken bij een opgraving in Venlo. In het kader van 'Expeditie Limburg: Ontdek het verleden!' welke door L1 wordt opgenomen.

Onder het terrein van de Frederik Hendrikkazerne te Venlo liggen de resten van het 17e eeuwse ‘Fort Sint-Michiel’. En wellicht komen erook nog oudere vondsten naar boven. Op dinsdag 26 augustus bestaat de mogelijkheid om tussen 16.00 en 18.00 uur de opgraving te bezoeken en om een toelichting te krijgen van de aanwezige archeologen. Het terrein is bereikbaar via de oostingang van de kazerne aan / via de Garnizoenweg.

In het winterseizoen 2008 - 2009 zal op regionale zender L1 de documentaire-reeks 'Expeditie Limburg: Ontdek het verleden!' te zien zijn. In deze reeks gaat een groep professionele archeologen en historici op zoek naar het onontdekte verleden van Limburg. Kun je deze zender niet ontvangen? Geen nood, kijk een dag na de uitzending op L1.nl onder TV bij 'Uitzending gemist' (tip!).

Meer informatie over deze opgraving, de tijdstippen en plek leest u in het bericht: 'Bezoek de opgraving in Venlo!'.

Eerdere opgravingen die zijn opgenomen vonden plaats in Maastricht en Limbricht. Zie voor meer informatie de website 'Verhalen van Limburg'.

Veel plezier en wellicht tot ziens !?

Update

Wegens omstandigheden, waaronder vakantie, verschenen er de afgelopen weken geen updates. Dat zal naar verwachting de komende twee tot drie weken zo blijven. Tot later.

Van her en der... 004

- Provincie Limburg laat tv maken over archeologie;
- Archeologische opgraving Damsterdiep Groningen afgerond;
- Geschiedenis Gouda onder Bolwerk;
- Romeinse resten op het Asdonckterrein in Beuningen?;
- Middeleeuwse resten in Beuningen;
- Mesolithicum langs Seine in Parijs.

Van her en der... 003

- Archeologisch onderzoek Oene;
- Hoogleraar Romeinse archeologie weg uit Nijmegen;
- Archeologie Deventer en studenten Saxion graven in Epse;
- Jeugdopleiding archeologie ‘Graaf Junior’ succes;
- Haastwerk in Woezik;
- Archeologisch museum Haarlem.

Hunebedcentrum toont leven in de steentijd

In de nieuwe tentoonstelling in het Hunebedcentrum te Borger is te zien hoe een groep van 13 personen voor twee maanden overleefd in hun nieuwe prehistorische woonomgeving, een nederzetting van paalwoningen, in het achterland van het Bodenmeer in Zuid Duitsland, ver weg van onze beschaving. Daar wacht het harde dagelijkse leven van de Steentijd op ze. Wonen en slapen onder één dak, koken, oogsten, voedsel zoeken en vissen met gereedschappen uit de Steentijd. Een tweetal mensen heeft de reis over de Alpen ,van Őtzi, de man uit het ijs, op prehistorische wijze nagelopen. Zullen ze het in hun nieuwe leefomstandigheden redden?

Het experiment is vastgelegd in een televisieserie gemaakt door de Duitse Sudwestrundfunk in coproductie met de Bayerische Rundfunk. In deze televisieserie staat de reis naar het verleden, midden in de avontuurlijke wereld van Őtzi centraal. De tentoonstelling is al te zien geweest in 17 Duitse musea. Het is nu voor de eerste keer te zien in Nederland, in het Hunebedcentrum te Borger.

In de nieuwe tentoonstelling is te zien met welke middelen en kennis de mensen uit de Steentijd konden overleven. De expositie laat naast beelden van de bijbehorende televisieserie, wetenschappelijke achtergronden, nieuwe onderzoeksresultaten en voorwerpen zien. De basis van de tentoonstelling gaat over experimentele archeologie. De 13 mensen van de televisieserie moesten door middel van experimenten ontdekken hoe ze moesten overleven. In de expositie is te zien hoe dat is gebeurd. Vragen die hierbij centraal staan zijn:

Welke kleren droegen de mensen in de Steentijd?
Hoe woonden ze?
Welk voedsel aten en hoe werd dat bereid?
Waar werden de grondstoffen vandaan gehaald?
Hoe bewerkten ze het land?
Hoe leefden ze met elkaar?
Welke sociale netwerken waren aanwezig?
Welke handelsroutes waren aanwezig in de Steentijd?

Al met al veel vragen waar nog geen goede antwoorden op waren gevonden. Door middel van de experimenten die zijn gedaan voor de televisieserie hebben we nu een beter inzicht in de wereld van de Steentijdmensen.

De tentoonstelling is tot eind augustus te zien in het Hunebedcentrum te Borger.

Bron: TourPRess Holland
Datum: 3 juni 2008
Link: 'Hunebedcentrum toont reis in de steentijd'
Wikipedia: Ötzi, Neolithicum
OpenStreetMap: volgt nog
Gerelateerd:
- Hunebedcentrum

Archeologische werkzaamheden Betuweroute feestelijk afgesloten

Op donderdag 19 juni worden de archeologische werkzaamheden in de Betuweroute feestelijk afgesloten op een rangeerterrein in Utrecht. De resultaten van het archeologische onderzoek en publieksproducten archeologie worden gepresenteerd en aangeboden door de Projectorganisatie Betuweroute aan de archeologische vakgenoten en de betrokken gemeentes.

Inmiddels alweer 15 jaar geleden werd begonnen met het voorzichtig opentrekken van een ritsluiting dwars door Nederland. Hierbij kwamen allerlei spectaculaire vondsten naar boven zoals Trijntje, het oudste menselijke skelet ooit in Nederland gevonden. Het archeologische onderzoek in het kader van de Betuweroute heeft veel prachtige en vernieuwende inzichten opgeleverd over hoe de vroege inwoners van Nederland omgingen met het landschap. Daarnaast bood dit project een unieke kans voor de archeologische wereld. De opgedane kennis en vaardigheden over het managen van archeologie binnen grote bouwprojecten tijdens dit project, stelt de archeologie in staat een volwaardige speler te zijn in de bouwwereld. De managementboeken `Evalueren, beschermen en begeleiden' en `Malta in de maak' getuigen van dit succes.

De projectorganisatie Betuweroute en de ministeries van V&W en OCW bieden op donderdag 19 juni publieksproducten en de wetenschappelijke rapportages aan. Het gaat om producten ontwikkeld door de Projectorganisatie Betuweroute, zoals de website www.archeologiebetuweroute.nl; fietsroutes en archeologie-bankjes in de gemeentes met opgravingen langs de Betuweroute; lespakketten; een tentoonstelling in Streekmuseum de Koperen Knop in Hardinxveld-Giessendam en een strekkende meter aan wetenschappelijke rapportages. Hiermee sluiten de opdrachtgevers een proces van jaren af, waarin zij zorg droegen voor het Nederlandse erfgoed in de bodem. Zij dragen thans de archeologie over aan hen die het toebehoort, namelijk de archeologische wetenschappelijke wereld en de burgers.

Bron: Nieuwsbank / Rijksdienst voor archeologie, cultuurlandschap en monumenten (RACM)
Datum: 18 juni 2008
Links: 'Archeologische werkzaamheden Betuweroute feestelijk afgesloten' / 'Archeologische werkzaamheden Betuweroute feestelijk afgesloten'
Wikipedia: Betuweroute
OpenStreetMap: volgt nog
Gerelateerd:
- Museum De Koperen Knop;
- kennis.betuweroute.nl > archeologie;
- www.archeologiebetuweroute.nl;
- www.betuweroute.nl

Tentoonstelling 'Dichter bij Archeologie' in Haarlem

"In deze tentoonstelling legt het Archeologisch Museum Haarlem een link tussen poëzie en archeologie. Centraal staan elf gedichten van de ... dichter/schrijver Esther Jansma (1958). Allemaal gedichten met een archeologisch tintje. Niet zo vreemd, want naast dichter is Jansma als dendrochronoloog (boomtijdkundige) werkzaam binnen het archeologisch vakgebied.

Elk gedicht wordt voorafgegaan door een inleiding die speciaal voor deze gelegenheid door Esther Jansma is geschreven. De gedichten worden geïllustreerd met passende Haarlemse bodemvondsten: voorwerpen die de sfeer van het gedicht weergeven of de essentie van het gedicht symboliseren. Een uitgelezen variatie aan archeologisch materiaal is in de vitrines te bewonderen, waaronder glaswerk, botmateriaal, speelgoed en schoeisel."

Grote Markt 18k, kelder van de Vleeshal in Haarlem (2011 RD).
Open wo t/m zo 13-17 u. Toegang gratis.

Er is ook een permanente tentoonstelling van een op ware grootte nagebouwde opgravingplek in het Archeologisch Museum Haarlem.

Bronnen: HaarlemCultuur.nl / IJmuiderCourant
Datum: 11 juni 2008
Links: 'Musea en natuurcentra...' / ‘Dichter bij archeologie’
Wikipedia: Dendrochronologie, Esther Jansma, Dendrologie, Nederlandse dendrologie, Nederlandse Dendrologische Vereniging
OpenStreetMap:
Gerelateerd:
- Archeologisch Museum Haarlem;
- Stichting Archeologische Werkgroep Haarlem;
- > cultuurwijzer > cultuurhistorie > archeologie

Van her en der... 002

- Museum ‘De Scheper’ Eibergen moet kiezen;
- Archeologie zichtbaar maken en beleven.

12 juni 2008

Van her en der... 001

- Meer aandacht voor archeologie in nieuw bestemmingsplan (Assen);
- Prof. dr. Leendert Louwe Kooijmans, afscheidscollege (Leiden);
- Oproep bijdragen nieuw wetenschappelijk tijdschrift;
- Archeologie Deventer en studenten graven grachten te Epse op;
- 'Archeologie leert hoe mensheid omging met klimaatverandering';
- Dna-onderzoek op Hogeschool (Vlissingen);
- ... Maasvlakte 2, € 3 miljoen gereserveerd voor archeologie (Rotterdam);
- Boren naar sporen op en rond de wierde Wittewierum (prov. Groningen);

Ga jij naar het 'Weekend van de Archeologie'?

Komend weekend (zaterdag 7 en zondag 8 juni) is het 'Weekend van de Archeologie' op het Landgoed Keukenhof in Lisse. Ga jij er naar toe?

"... je kunt zien hoe het er aan toe gaat bij een echte opgraving en je maakt kennis met de indrukwekkende innovatieve technieken die vandaag de dag gebruikt worden om archeologisch onderzoek te doen. Ook wordt er op het landgoed een brug nagebouwd op dezelfde manier als de Romeinen dat vroeger deden,..."

Op het programma staan onder meer workshops (7), lezingen (za 3, zo 2), en meer... zoals demonstraties en amusement (10). "... Er zijn afwisselende activiteiten voor kinderen en volwassenen....".

Verder zijn er onder meer stands zoals die van de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland (AWN). Op de plattegrond zie ik 45 nummers. Deze zijn gegroepeerd onder de volgende koppen:
- Maritieme archeologie (2);
- Musea en instellingen (8);
- Archeologische opgraving (1);
- Archeologische organisaties (6);
- Archeologische opleidingen (4);
- Archeologische bedrijven (4);
- Reconstructie Romeinse brug (6);
- Ambachten van vroeger en entertainers (7);
- Eten en drinken uit vroeger tijden (2);
- En dan nog... (5).

Openingstijden:
> Zaterdag 7 juni van 10.00 tot 17.00 uur
> Zondag 8 juni van 11.00 tot 17.00 uur

Adres: Keukenhof 1, 2161 AN Lisse

Archeologie op Hyves (in Limburg)

Nadat ik vandaag van enkele Hyve archeologie groepen lid ben geworden kwam ik op het idee om een nieuwe op te zetten voor Hyvers die iets met archeologie en Limburg hebben. "Voor iedereen die in Nederlands of Belgisch Limburg met archeologie bezig is of was. Sympathisanten in de brede zin zijn ook van harte welkom. Bijvoorbeeld als je geïnteresseerd bent in de archeologie in of van Limburg." zo heb ik het op archeo.hyves.nl omschreven.

Ik verwacht dat vooral jongeren in de breedste zin, dus ook 'oudere jongeren' lid zullen worden van deze nieuwe Hyve. Waarom de Hyve 'Archeologie in Limburg'? Om gericht te kunnen communiceren over onder andere opgravingen, tentoonstellingen en lezingen in Limburg.

Wil je ook op de hoogte worden gehouden van het laatste Archeologische nieuws in Limburg? Ja! Wordt dan lid van de Hyve 'Archeologie in Limburg'.

Enkele andere archeologie Hyves zijn:
- Archeologie en Prehistorie (voor studenten archeologie of gewoon geïnteresseerden in de archeologie.);
- Archeologie (voor mensen die archeoloog willen worden of zijn, of het gewoon leuk vinden.);
- Archeologisch Centrum Eindhoven (als lid van de Archeologische Vereniging Kempen- en Peelland (AVKP) heb ik hier 'iets' mee);
- Archeologische Werkgemeenschap Nederland (AWN);
- Archeologie van de stad. (Voor iedereen geïnteresseerd in stadsarcheologie...)

Kijk verder middels de zoekopdracht / query archeologie op Hyves.

Archeologisch boek 'Van wildernis tot Smallingerland'

"... Woensdag 21 mei stond Smallingerland in het teken van de archeologie, cultuurhistorie en natuur. Die dag werd het archeologische boek 'Van wildernis tot Smallingerland' gepresenteerd...."

"... De tweede actie van deze morgen was de symbolische overdracht van drie gerestaureerde pingoruïnes aan de directeur van It Fryske Gea, drs. Ultsje Hosper. [...] De te tekenen oorkonde werd voorgelezen door iemand die het ontstaan van pingo's in levende lijve heeft meegemaakt, een oermens uit de ijstijd...."

Het boek is deel 8 van de serie Archeologie in Fryslân.

Bron: Gemeente Smallingerland
Datum: 29 mei 2008
Link: 'Archeologie en natuur'
Bron foto: Gemeente Smallingerland
Wikipedia: Smallingerland, pingo, Friesland, It Fryske Gea
OpenStreetMap: Drachten, Azeven-Noord
Gerelateerd:
- 'Een tussen bedrijven verstild stukje verleden';
- 'Overdracht pingorunes';
- Noord Nederlandsche Boekhandel - Archeologie;
- Archeologie in Friesland;
- It Fryske Gea.

IJzertijd grafveld en cultusplaats in Lomm

"... Het grafveld bestaat uit een 50-tal graven en is daarmee een van de grootste grafvelden uit de late ijzertijd in Nederland. De graven zijn veelal zonder urnen. Ze bestaan uit kleine clusters van crematieresten en houtskool die vermoedelijk in een doek of lap zijn begraven. Ook bijbehorende structuren, zoals kringgreppels en grafheuvels, ontbreken nagenoeg. Vanwege deze kenmerken worden grafvelden uit de late ijzertijd tijdens archeologisch veldwerk niet snel opgemerkt...."

"... De cultusplaats is ouder dan het grafveld en bestaat uit vier greppels die samen een grote rechthoek van circa 33 x 37 meter vormen. Daarbinnen ligt een tweede, kleinere rechthoek van circa 7 x 8 meter. De archeologen denken dat de greppels een terrein afbakenden waarbinnen in de midden ijzertijd rituele handelingen zijn uitgevoerd...."

"... Prehistorische cultusplaatsen zijn in Nederland zeer schaars en nog maar nauwelijks archeologisch onderzocht. De oevers van de Maas lijken in dit verband van grote betekenis. Zo is ten noorden van Maastricht bij Itteren in het kader van het project Grensmaas een mogelijk tweede cultusplaats uit de ijzertijd ontdekt. Deze plek zal later dit jaar worden onderzocht...."

Bron: RACM
Datum 28 mei 2008
Link: 'Archeologen onderzoeken prehistorisch grafveld en cultusplaats in Lomm'
Bron afbeelding: Zandmaas2.nl, © Provincie Limburg
Wikipedia: ijzertijd, Lomm, Zandmaas, Itteren, Grensmaas
OpenStreetMap: Lomm

Gerelateerd:
- 'Lopend veldonderzoek'
- 'Archeologen onderzoeken een prehistorisch landschap in Lomm';
- 'Eerste resultaten archeologisch onderzoek Grensmaas';
- 'Start archeologisch graafwerk in de Grensmaas';
- 'Romeinse graven en mysterieuze stenen in Lomm';
- 'Archeologisch onderzoek bij RWS Maaswerken';
- 'Maas had religieuze functie voor Kelten';
- 'Maas had religieuze functie voor Kelten';
- Consortium Grensmaas, 'nieuwsbrief mei 2008';
- 'Bezoek archeologische site Hartelstein Itteren';
- Hartelstein, Itteren;
- Consortium Grensmaas, 'nieuwsbrief maart 2008'.

Zilveren Anjer voor Gerrit Hasendonckx

Gerrit Hasendonckx (Lier, België, 1952) is de oprichter van de Werkgroep Archeologie (de archeologieclub) van de scholengemeenschap Philips van Horne in Weert. Gerrit is leraar geschiedenis. "... Via de werkgroep heeft hij dertig jaar lang jongeren kennis over en liefde voor de archeologie bijgebracht...." Een Zilveren Anjer is voor personen die zich vrijwillig inzetten voor de cultuur in ons land. Donderdag 19 juni krijgt Gerrit zo'n Zilveren Anjer uit handen van koningin Beatrix zelf. Gerrit woont in het Belgische Kinrooi.

30 jaar lang is er door Gerrit, met hulp van anderen natuurlijk, vanuit de scholengemeenschap een opgravingskamp georganiseerd in vakanties. Het laatste was in 2005 naar het Belgische stadje Veurne in West-Vlaanderen. In 2006 is Gerrit Hasendonckx officieel gestopt met de archeologieclub.

2005 blijkt echter niet helemaal het laatste opgravingskamp omdat de Archeologische Vereniging Philips van Horne (AVPvH), die is opgericht door oud-leden, dit jaar (2008) een nieuw kamp organiseert. Of Gerrit van de partij zal zijn? De AVPvH kan worden gezien als opvolger van de archeologieclub. De vereniging is niet verbonden aan de scholengemeenschap.

Uit berichten op de website van de Archeologische Vereniging Philips van Horne kun je opmaken dat Gerrit zich zeker nog betrokken voelt maar om verschillende redenen zelf niet meer de organisatie op zich wil en kan nemen.

Gerrit van harte proficiat! En ik wens de mensen uit Weert en verre omgeving die zich verbonden voelen met de archeologieclub nog vele genoeglijke samenkomsten en opgravingskampen toe!

- 'Limburgers krijgen Zilveren Anjers';
- 'In skeletten uitpeuteren ben ik wel goed';
- archeo.wordpress.com (avphilipsvanhorne.nl).

Bron foto: AVPvH

Presentatie en tentoonstelling Raalte

"... Maandag 26 mei 2008 geeft archeoloog Henk van der Velde een presentatie over de opgravingen en de geschiedenis van de gemeente Raalte...."

"... De resultaten van de verschillende opgravingen uit deze periode zijn nu gebundeld in het boek Germanen, Franken en Saksen in Salland...."

"... Na afloop van de presentatie is er gelegenheid de tentoonstelling te bezoeken. ..."

Bezoekadres: Zwolsestraat 16, Raalte (8101 AC), gemeentehuis Raalte

Duur: ma 26 mei 2008 tot za 5 juli 2008

Bron: Gemeente Raalte
Datum: mei 2008
Link: 'Lezing en tentoonstelling over opgravingen in Heeten'
Wikipedia: Raalte, Heeten
OpenStreetMap: Zwolsestraat, Raalte
Gerelateerd:
- 'Oudste geschiedenis van Raalte ontrafeld';
- 'Boek maakt duidelijk dat Salland een archeologische goudmijn is';
- 'Op zoek naar voorouders van Karel de Grote';
- 'Overijsselaren toch geen barbaren';
- 'Boek over Raalte in de prehistorie en middeleeuwen'.

Tentoonstelling Verlopen Tijd start

"... Wethouder Marnix Norder opent ... de tentoonstelling 'Verlopen Tijd' in het Haagse stadhuis. De expositie wordt georganiseerd ter ere van het 25-jarig bestaan van de afdeling Archeologie in Den Haag...."

Bezoekadres: Spui 70, Den Haag (2511 BT), Atrium Stadhuis

Duur: di 27 mei 2008 t/m vr 20 juni 2008

Bron: Radio TV West
Datum: 26 mei 2008
Link: 'Expositie 'Verlopen Tijd' in Haags stadhuis'
Bron afbeelding: Gemeente Den Haag
Wikipedia: Den Haag # Gescheidenis
OpenStreetMap: Spui, Den Haag
Gerelateerd:
- 'Tentoonstelling Verlopen Tijd';
- Tentoonstelling archeologie geopend.

Agenda 2008 - 1

Komende week

Maandag 26 mei
> Lezing en tentoonstelling over opgravingen in Salland, m.n. Raalte
> Start tentoonstelling 'Verlopen Tijd' in het Haagse stadhuis
Woensdag 28 mei
> Start ‘Kunst- en natuurwandeling Kunstige Archeologie’, Schoonoord
Vrijdag 30 mei
> Dag van het Romeins aardewerk, Nijmegen
Zaterdag 31 mei
> Congres 'Veen als waardevol historisch archief', Lommel (B)
> Noord/Zuidlijn, station Rokin en de archeologie van een stadsrivier, Amsterdam
Zondag 1 juni
> Start tentoonstelling over Goden en Doden, Maastricht

Volgende week

Zaterdag 7 juni
> Zeeuwse Amateur-Archeologen Dag (ZAAD), Goes
> 1e dag van het Weekend van de Archeologie, Lisse
> Determinatiebijeenkomst van DDA, Wijk bij Duurstede
Zondag 8 juni
> 2e dag van het Weekend van de Archeologie, Lisse

Wil je meer informatie over de agenda? Stuur me dan een e-mail-bericht op het adres:
archeo.agenda apestaartje gmail.com Vermeld s.v.p. 'nieuwe abonnee archeo-agenda' in het e-mail-bericht als je op de hoogte gehouden wilt worden van de nieuwste agenda. Vergeet niet het woord apestaartje te vervangen door @ en haal de spaties weg. De punt tussen archeo en agenda moet blijven staan !

'Spectaculaire' opgravingen bronstijd

"... Volgens Theo de Jong, die het onderzoek leidde, is het resultaat ronduit 'spectaculair'. Op 1 juli wordt de opgraving afgerond...."

"... "We hebben negentien boerderijen, een compleet gehucht of dorp, aangetroffen uit de bronstijd. Dat is de periode tussen 1500 en 900 voor Christus. In totaal hebben we ook nog eens 66 bijgebouwen, stallen, schuren en doodshuisjes gevonden. Tevens stuitten we op een boerderij uit de vroege ijzertijd, twee tot drie grafheuvels en zeven crematiebegravingen rondom de huizen."

Volgens De Jong is het de op één na grootste nederzetting uit de bronstijd die ooit in ons land werd gevonden, en bovendien de allereerste in Zuid-Nederland en Vlaanderen...."

"... Twee maanden geleden was De Jong al razend enthousiast over de opgravingen, maar de meest recente vondsten hebben hem nog gelukkiger gemaakt...."

Bron: Brabants Dagblad
Datum: 24 mei 2008
Link: ''Spectaculaire' opgravingen'
Wikipedia: grafheuvel, bronstijd, ijzertijd
OpenStreetMap: later
Gerelateerd:
- 'Grote bronstijd-nederzetting opgraven in Son'

Grote bronstijd-nederzetting opgraven in Son

"... Archeologen hebben de afgelopen maanden een omvangrijke nederzetting uit de bronstijd blootgelegd op Ekkersrijt in Son...."

"... Archeoloog Theo de Jong, die het onderzoek leidt: "Elke keer zijn we verrast door de sporen van boerderijen die we vinden. In totaal hebben we er nu negentien uit de bronstijd opgegraven, plus twee uit de vroege ijzertijd. Ook is er een groot aantal bijgebouwen blootgelegd; 66 in totaal. Ook een grafheuvel is gevonden, plus nog wat andere crematiegraven."..."

Bron: Eindhovens Dagblad
Datum: 23 mei 2008
Link: 'Grote nederzetting gevonden in Son'
Wikipedia: bronstijd
OpenStreetMap: later
Gerelateerd:
- Randweg Eindhoven, nieuwsbrief 5, mei 2008 (pdf).

Zaterdag 24 mei: Dag van de Neanderthaler

"... de ‘Dag van de Neanderthaler’ op zaterdag 24 mei aanstaande. Het programma bedient alle leeftijden, leken en kenners. Iedereen die bijvoorbeeld denkt een vuistbijl te hebben, kan deze door een deskundige laten bekijken. Wie een vuistbijl heeft, wordt verzocht de vondst tevoren aan te melden via info@limburgsmuseum.nl. De mooiste exemplaren worden in een kleine expositie in het Limburgs Museum getoond. De determinaties starten om 11.00 uur...."

"... Om 11.30 uur start in het Museumtheater de film ‘Quest for fire’..."

"... Wie het fijn vindt om rondgeleid worden door de expositie ‘Neanderthalers in Europa’ en allerlei achtergrondinformatie te horen over deze fascinerende prehistorische cultuur, kan mee gaan met een gids. De rondleidingen starten om 14.00 en 15.00 uur..."

's Middags zijn er vanaf 14.00 uur diverse lezingen voor de nader geïnteresseerden.
Zie voor meer informatie 'Archeologie in Limburg 108'

Bron: Limburgs Museum
Datum: 13 mei 2008
Link: '24 mei aanstaande: Dag van de Neanderthaler'
Wikipedia: Neanderthaler, Limburgs Museum
OpenStreetMap: Limburgs Museum
Gerelateerd:
- Neanderthalers in Europa;
- Limburgs Museum.

Tentoonstelling over goden en doden in Maastricht

"... Centre Céramique in Maastricht opent op 1 juni een tentoonstelling over de religieuze beleving en de omgang met de doden in Romeins en Middeleeuws Maastricht...."

Bron: de Gelderlander
Datum: 22 mei 2008
Link: 'Tentoonstelling over goden en doden in Maastricht'
Wikipedia: Centre Céramique
OpenStreetMap: Centre Ceramique
Gerelateerd:
- Centre Ceramique.

Oude Stadsbegraafplaats in Leeuwarden

"... Hij draagt zijn collectie met betrekking tot de Oude Stadsbegraafplaats over aan het Historisch Centrum Leeuwarden.

Leon Bok is dé deskundige op het gebied van de Oude Stadsbegraafplaats. Hij studeerde op dit onderwerp af als kunsthistoricus en was jarenlang de drijvende kracht achter de Stichting Oude Stadsbegraafplaats. Daarnaast was hij geruime tijd werkzaam bij de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten als funerair specialist...."

Bron: Gemeente Leeuwarden
Datum: 22 mei 2008
Link: 'Nieuw materiaal Oude Stadsbegraafplaats in HCL'
Wikipedia: Lucas Pieters Roodbaard, Funeraire teksten
OpenStreetMap: Oldehoofster-kerkhof, Leeuwarden
Gerelateerd:
- Oude Stadsbegraafplaats Leeuwarden;
- Historisch Centrum Leeuwarden;
- Leon Bok.

Archeologisch onderzoek Eversberg (Nijverdal)

"... Uit dit proefsleuven-onderzoek, dat begin 2008 plaatsvond, bleek dat dit gebied archeologische vondsten uit de Steentijd bevat die zeer bijzonder zijn. Ze zijn goed geconserveerd omdat ze later zijn afgedekt met een laag stuifzand. De opgraving wordt door het RACM noodzakelijk geacht omdat dergelijke gave vindplaatsen zeldzaam zijn. In september beginnen de opgravingen...."

Bron: De Weekkrant
Datum: 21 mei 2008
Link: 'Archeologisch onderzoek Eversberg'
Wikipedia: Nijverdal
OpenStreetMap: Eversberg

Tweede donjon in Nijmegen ontdekt

"... De donjon, de reuzentoren op het Valkhof die gebouwd is in de twaalfde eeuw en in 1796 tegelijk met de burcht is afgebroken, had zeer waarschijnlijk een veel oudere voorganger. In hetzelfde park gelegen, maar net iets zuidelijker...."

"... De 'tweede donjon' is door archeologen ontdekt via radar- en zogeheten groundtracer-onderzoek op het Valkhof. Dit is een nieuwe techniek waarmee exacte beelden van ondergrondse objecten in kaart gebracht kunnen worden zonder grondboringen. Het maximale dieptebereik van de metingen (via onder meer elektromagnetische pulsen) bedraagt vijf tot zes meter onder het maaiveld...."

"... Het groundtracer-onderzoek van de Nijmeegse archeologen richtte zich op het gehele Valkhofpark. Op diverse plekken zijn de muurresten van de oude burcht teruggevonden, evenals restanten van twee waterputten. Uiteraard is ook de plek bekeken waar de donjon gestaan heeft. Het was lastig om alle gegevens te interpreteren. De burcht en de donjon zijn in 1796 grondig afgebroken. Het tufsteen bracht destijds veel geld op. Op de plek van de donjon ligt veel puin. Dat ligt tot een diepte van twee tot drie meter. Pas op 3 tot 4,5 meter beneden het maaiveld zijn funderingsresten aangetroffen...."

Bron: de Gelderlander
Datum: za 10 mei 2008
Link: 'Tweede donjon op Valkhof ontdekt'
Wikipedia: donjon, geschiedenis van Nijmegen # Middeleeuwen
OpenStreetMap: Valkhof

De identiteit van Bataven en Romeinen

"... Te veel nadruk op de eigen identiteit, ongeacht de globaliserende wereld, is onverstandig, leert ons een vergelijking met de Bataven en het Romeinse succesrijk volgens Olivier Hekster...."

"... In 69-70 na Christus waren er opnieuw grote problemen aan de noordgrens van het Romeinse Rijk. De Bataven, trouwe inwoners van het rijk, onder leiding van Julius Civilis, trokken ten strijde tegen Rome. Na enkele successen van de opstandelingen, kregen Romeinse legers de overhand. Civilis stak zijn hoofdstad Oppidum Batavorum (Nijmegen) in brand, en vluchtte naar het Bataafse eiland (de Betuwe)...."

"... Natuurlijk bleef de opstand van 69-70 niet zonder gevolgen. Bataafse soldaten werden voortaan buiten het eigen woongebied gelegerd en in Nijmegen werd een Romeins legioen gestationeerd. Waar de opstand echter niet toe leidde, was een aanpassing van de manier waarop de Romeinen de integratie in hun rijk tot stand lieten komen; het Romeinse burgerrecht was en bleef uiteindelijk voor iedereen,..."

Bron: NRC
Datum: 15 mei 2008
Link: 'In Romeinse tijd maalde men niet om identiteit'
Wikipedia: Bataven, Romeinen in Nederland, Romeinen (volk), Romeinse Rijk

Over de Romeinse tempels in Elst

"... in de Romeinse tijd, toen in Elst die monumentale tempel – de grootste misschien wel in het noordelijke deel van Europa – was neergezet, zo’n honderd na Christus. Spannend voor het college van Elst was de vraag hoe groot precies dat tempelcomplex geweest was – spannend in verband met toekomstige bouwplannen,..."

"... onder die Grote Kerk in Elst, dat weet men al sinds 1947, ligt een ware archeologische schat: de resten van twee Romeinse tempels en een vroegchristelijke kerk, een stapelplaats van ruim tweeduizend jaar religieuze verering...."

"... de vraag naar de omvang van het complex kon niet afdoende beantwoord worden...."

Bron: Trouw
Datum: 22 mei 2008
Link: 'Elst en Arles'
Wikipedia: Romeinse tempels

Visualisaties, reconstructies en markeringen van Romeins Nijmegen

"... Voortaan wil de gemeente goede uitleg geven bij visualisaties. Ook komen op meer plaatsen reconstructies en markeringen van gebouwsporen in de bestrating. Enkele weken geleden is al besloten om in het Hertogplein een reconstructie te maken van de Hertsteegpoort. In het wijkje op de voormalige parkeerplaats Josephhof komen verwijzingen naar de vondst van de funderingen van het oudste stenen huis van Nederland. Voortaan wil de gemeente goede uitleg geven bij visualisaties Ook komen op meer plaatsen reconstructies en markeringen van gebouwsporen in de bestrating. Enkele weken is al besloten om in het Hertogplein een reconstructie te maken van de Hertsteegpoort. In het wijkje op de voormalige parkeerplaats Josephhof komen verwijzingen naar de vondst van de funderingen van het oudste stenen huis van Nederland.

Voor de visualisaties van het Romeins verleden in Oost trekt het stadsbestuur zes ton uit. Daarbij zit een subsidie van drie ton van de provincie. In het project zit onder meer een reconstructie van een oude Romeinse waterput en het zichtbaar maken van de poort en een deel van de ommuring van het Tiende Romeins Legioen rond de Ubbergseveldweg en de Praetoriumstraat. In de Eikstraat wil de gemeente een keizerszuil plaatsen. Op de gemeentewebsite komt informatie (wandelroute, audiotour) die te downloaden is..."

Bron: de Gelderlander
Datum: 15 mei 2008
Link: 'Romeins verleden op straat'
Wikipedia: Ulpia Noviomagus Batavorum, Oudste stad van Nederland # Nijmegen, Amfitheater van Nijmegen